wtorek, 12 marca 2019

Niebiesko-biało-czerwone czy czerwono-biało-niebieskie?

Wiadomo, że symbolem Wisły jest Biała Gwiazda, ale jakie są barwy klubu? Kolory jednoznacznie kojarzone z Wisłą to biel, czerwień i błękit. W jakiej kolejności?

Gdy klub w ostatnich tygodniach promował w mediach społecznościowych i na bilbordach zakup karnetów i pamiątek wielu kibiców głośno wyrażało niezadowolenie z wykorzystywanych w tym celu grafik. Otóż w tle widniały biały, niebieski i czerwony pas - w takiej właśnie kolejności.



Jaki w tym problem? Dla wielu osób są to barwy np. Górnika Zabrze, ale z pewnością nie Wisły


Debata, która na ten temat rozgorzała, pełna była emocji. Wiele osób przerzucało się sprzecznymi opiniami, jedni opowiadali się za taką kolejnością, drudzy za inną, miejscami aż zapowiadało się, że zaraz padną inwektywy
To tak naprawdę świadczy o dwóch kwestiach - po pierwsze, barwy nie są dla kibiców czym obojętnym. Jest to element tożsamości, uświęcony tradycją, która w przypadku Wisły liczy sobie już ponad 110 lat.



Po drugie - ewidentnie w tej sprawie brak jest jednoznaczności.

Spróbujmy zatem uporządkować ten temat i wyjaśnić, jakie są barwy Wisły - niebiesko-biało-czerwone, czerwono-biało-niebieskie, czy jeszcze inne?

Odpowiedź być może będzie dla Was rozczarowująca, jednak formalnie rzecz biorąc, nie jest to zdefiniowane. Zacznijmy od początku.

Patrząc od strony chronologii należy stwierdzić, że najstarszym wiślackim kolorem jest błękit. Niebieską barwę koszulek ustalono już na spotkaniu założycielskim Wisły, co według wspomnień Romana Wilczyńskiego miało miejsce wiosną 1906 roku. Przy okazji zdecydowano, że spodenki będą czarne, w takich też kolorach był pierwszy klubowy emblemat (czarna kula-piłka przecięta niebieską wstęgą). Kolor niebieski nawiązywał do nazwy klubu i rzeki Wisły, która dosłownie i w przenośni łączyła Polaków ze wszystkich trzech zaborów ("Polacy i Wisły to Polska" - takie było uzasadnienie dla nazwy klubu).

Kolor czarny dość szybko popadł w zapomnienie, zaś w 1907 roku główną barwą Wisły stała się czerwień. Doszło do tego w wyniku fuzji z klubem Jenknera. Dla podkreślenia, że jest to połączenie dwóch klubów na równych prawach postanowiono zachować nazwę jednej drużyny i barwy drugiej. Klub Jenknera grał zaś w czerwonych koszulkach (z dwiema niebieskimi gwiazdami na piersiach). W 1910 roku niebieskie gwiazdy zastąpiono jedną białą, wprowadzając trzeci ze współczesnych kolorów Wisły.

Tak więc:
1906 rok - błękit - kolor Królowej Polskich Rzek
1907 rok - czerwień - kolor początkowo bez odrębnej symboliki, ale od
1910 roku - w połączeniu z białą gwiazdą - układający się w polskie barwy narodowe, co w czasach zaborów miało swoją niebagatelną wymowę

Chronologia barw nie determinuje jednak ich kolejności na przedstawieniach takich jak flagi czy grafiki. Kwestia ułożenia tych kolorów w postaci poziomych, pionowych lub skośnych pasów przez wiele dziesięcioleci była zwyczajnie bezpodstawna. Przez wiele lat nie stosowano takich wyobrażeń. Przedwojenne statuty Towarzystwa Sportowego nie definiowały wiślackiej flagi, jedynie herb (Biała Gwiazda w czerwonym polu, a od 1936 roku w czerwonym polu przeciętym niebieską wstęgą).

Najstarsze wiślackie herby. Opracowanie: polskielogo.net

W tamtych czasach gdy już stosowano flagi, to jedynie w formie przedstawienia Białej Gwiazdy na czerwonym tle. Takie były chorągiewki w narożnikach boiska:
Stadion Wisły około 1925 roku


Takimi flagami przyozdabiano trybunę główną

Stadion Wisły w maju 1936 roku, mecz Wisła - Chelsea Londyn. 

Kwestii czerwono-biało-niebieski czy niebiesko-biało-czerwony zwyczajnie nie było.

Uległo to zmianie w 1949 roku, wraz ze stalinowską reformą polskiego sportu. Jej celem było przekreślenie dotychczasowych tradycji polskich klubów i zaprzęgnięcie sportu do totalitarnej machiny propagandowo-indoktrynującej. Kluby wciśnięto do tak zwanych Zrzeszeń Sportowych. Drużyny z różnych miast mogły przynależeć do tego samego Zrzeszenia pod patronatem wybranej gałęzi przemysłu lub organu władzy. Tym samym autonomia i własna tożsamość klubów miała być zupełnie wymazana. Wisłę przemianowano na Gwardię i klub włączono w struktury Zrzeszenia nadzorowanego przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Tradycyjne symbole Wisły zostały zastąpione emblematami Gwardii. To wtedy na koszulkach krakowskich piłkarzy pojawił się czerwono-biało-niebieski pas. Dodajmy, że koszulki były w kolorze białym.

Leszek Snopkowski w koszulce ZS Gwardia z czerwono-biało-niebieskim pasem i czerwono-biało-niebieskim herbem z literą G. 

Tak się złożyło, że kolory te były takie same jak kolory Wisły. Były to jednak barwy Zrzeszenia Sportowego Gwardia i nie wywodziły się one z wiślackich tradycji - przeciwnie, gwardyjska symbolika miała zupełnie wymazać tą wiślacką.

Wraz z odwilżą polityczną po śmierci Stalina poluzowano żelazny uścisk dotychczasowych reform i między innymi pozwolono klubom piłkarskim na powrót do tradycyjnych nazw i barw. Zrzeszenia zachowały jednak swoje symbole i zgodnie ze wspomnieniami starszych kibiców barwy niebiesko-biało-czerwone pojawiły się w efekcie dezaprobaty fanów Wisły wobec Gwardii - flagę ZS Gwardia "odwrócono do góry nogami".

Na marginesie można nadmienić, że statuty Wisły z okresu PRLu wprowadzały w tej materii jeszcze trochę więcej zamieszania. Przykładowo status z 1967 roku stwierdzał, że barwy klubu to biała-czerwona-niebieska! W praktyce jednak takiego ułożenia nie stosowano.


Status z 1975 roku powracał do przedwojennej praktyki i definiował flagę Wisły jako wizerunek białej gwiazdy na czerwonym tle (przeciętym błękitnym pasem).


Obecnie utarło się stwierdzenie, że Wisła jako klub stosuje barwy czerwono-biało-niebieskie, kibice zaś bardziej przywiązani są do wzoru niebiesko-biało-czerwonego. Ponownie należy jednak podkreślić, że nie jest to formalnie usankcjonowane, zdefiniowane ani unormowane. Obecny statut Towarzystwa Sportowego określa jedynie godło klubu i flagę w tradycyjnej formie białej gwiazdy na czerwonym tle z błękitnym skośnym pasem:

Obecny status TS Wisła w swojej części dotyczącej klubowych symboli. 

Status Wisły Kraków Spółki Akcyjnej (zobacz) nie zawiera żadnych odniesień co do symboli, herbu ani flagi sekcji piłkarskiej.

W tej sytuacji nie powinno dziwić, że wokół właściwej kolejności wiślackich barw co jakiś czas wybuchać będą polemiki. Czy zatem powinno się zaktualizować statut Towarzystwa Sportowego i doprecyzować tę kwestię?



Jeżeli tak, to którą wersję usankcjonować? Cz-B-N czy N-B-Cz? A może obie? Jakie jest Wasze zdanie na ten temat? 

1 komentarz:

  1. Gdzie takie piękne plakaty można kupić? Kolejność ma znaczenie.

    OdpowiedzUsuń