czwartek, 21 marca 2019

Najstarsze trofeum Wisły

Wisła Kraków to 113 lat historii w kilkudziesięciu różnych dyscyplinach sportowych. Jest to prawdziwy ogrom zawodników, startów, turniejów, medali, trofeów, zwycięstw. Niestety, nie ma obecnie miejsca, w którym te liczne sukcesy można by odpowiednio zaprezentować szerszej publiczności. Jak wiemy, nie ma muzeum Wisły Kraków i pewnie jeszcze trochę czasu upłynie, nim takie miejsce powstanie. W międzyczasie wiele wspaniałych pamiątek z konieczności przechowywanych jest w pomieszczeniach magazynowych w hali Wisły. Do niedawna podobnie było z najstarszym trofeum Wisły.

W 1911 roku zorganizowano we Lwowie I Igrzyska Polskie. Impulsem do ich przeprowadzenia były zbliżające się Igrzyska Olimpijskie w Sztokholmie 1912 i smutna konstatacja, iż polscy sportowcy nie będą mogli w stolicy Szwecji wystąpić pod biało-czerwoną flagą - jedyną możliwością było ewentualnie reprezentowanie jednego z zaborców. Towarzystwo Zabaw Ruchowych postanowiło urządzić zatem Igrzyska dla Polaków - tak, by brak niepodległości nie wykluczał Polski z idei olimpijskiej.

Wisła wygrała turniej piłkarski na tych polskich Igrzyskach, w decydującym meczu "Czerwoni" (jak wówczas nazywano Wisłę, przydomek "Biała Gwiazda" pojawił się później) pokonali Czarnych Lwów 3:1. W nagrodę krakowianie otrzymali "dyplom honorowy i nagrodę honorową, dar prezesa Towarzystwa Zabaw Ruchowych". Tą nagrodą była statuetka z brązu przedstawiająca dyskobola.



Jej wizerunek znaliśmy z prezentacji multimedialnej wydanej na stulecie Towarzystwa Sportowego. Zdjęcie jest dość przeciętnej jakości, a nas od dawna frapowało pytanie gdzie znajduje się ta statuetka. Na stulecie klubu przygotowano wystawę w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, okolicznościowe wydawnictwo i wspomnianą prezentację multimedialną. Do ich przygotowania korzystano także z prywatnych kolekcji - czy statuetka z 1911 roku znajduje się właśnie w rękach prywatnego kolekcjonera i zdjęcie to jedyny ślad po niej? Prezentację wydano nie tak dawno temu (2006 rok), trofeum musiało zatem dotrwać do naszych czasów, ale gdzie się znajduje?

Zdjęcie z prezentacji multimedialnej z 2006 roku


Kilka dni temu udało się to ustalić. Statuetka z 1911 roku - najstarsze trofeum Wisły Kraków - spokojnie stała w jednym z pomieszczeń w hali Wisły. Obok kilkudziesięciu innych pucharów, pater, waz... Niewysoki i przykurzony dyskobol nie wyróżniał się w tym gronie, jasne jednak, że jest on jedną z najcenniejszych pamiątek w zbiorach Towarzystwa Sportowego. Po umyciu dyskobol trafił do sali konferencyjnej w hali Wisły. Jest to miejsce gdzie - w oczekiwaniu na muzeum z prawdziwego zdarzenia - eksponowane są najwspanialsze wiślackie skarby.

Dyskobol w sali konferencyjnej TS Wisła


Jeszcze kilka słów o samej statuetce - jest ona jak na swoje rozmiary bardzo ciężka. Marmurowy postument i rzeźba z brązu sprawiają, że to trofeum "swoje waży". Waga, materiał i dodatkowo precyzja wykonania (widoczna w dbałości o takie detale, jak kosmyki włosów czy palce u stóp) - to wszystko sprawia, że dyskobol mocno kontrastuje ze współczesnymi pucharami, nieraz wykonanymi z pozłacanego plastiku.


Niestety, jedno ramię dyskobola zostało urwane (i musiało do tego dojść już dawno, gdyż na fotografii z 2006 roku widzimy ten sam defekt).

Dlaczego statuetka ta przedstawia dyskobola? Pamiętajmy, że była to nagroda za wygraną w Igrzyskach - idea olimpijska zaś swoje korzenie ma w starożytnej Grecji. Wiślacki dyskobol inspirowany był rzeźbą Myrona z Eleuteraj powstałą w V wieku przed naszą erą. Dzieła Myrona były jednymi z najwspanialszych osiągnięć starożytnej sztuki - poprzez doskonałość wykonania i perfekcję techniczną były jednocześnie dynamiczne i stateczne, pełne napięcia i harmonijne. I chociaż nie przetrwały do naszych czasów - dyskobola Myrona znamy z późniejszych rzymskich kopii - to jak widać pozostawiły niezatarty ślad w cywilizacji europejskiej. I ten element w sali konferencyjnej Wisły będzie teraz dumnie przypominać odwiedzającym halę TSu o przebogatej historii Towarzystwa Sportowego.

Rzymska kopia dyskobola Myrona - inspiracja dla wiślackiej statuetki z 1911 roku



Plakieta na postumencie Dyskobola: "T.Z.R. I Igrzyska Polskie, 14-18 X 1911, nagroda prezesa Dembowskiego"


Pierwsze Igrzyska Polskie to jeden z tematów naszej książki "Niepodległa Polska - odrodzona Wisła". Książka do nabycia w Księgarni Akademickiej w Krakowie, zysk z jej sprzedaży wspiera rozwój Akademii Piłkarskiej Wisły. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz