Korygujemy datę jednego ze spotkań derbowych

Na stronie historiawisly.pl właśnie zmieniliśmy datę spotkania derbowego sprzed prawie 80 lat. Mecz Wisły z Cracovią z 1941 roku widnieje teraz pod datą 31 - a nie 30 - sierpnia. Jaki jest powód tej zmiany? 

Drużyna Wisły w sierpniu 1941, przed meczem z Cracovią w ramach Okupacyjnych Mistrzostw Krakowa

Najlepszym opracowaniem dotyczącym krakowskiej piłki nożnej w latach okupacji niemieckiej są prace Stanisława Chemicza. Były piłkarz Pasów i trener Białej Gwiazdy poświęcił wiele czasu i wysiłku dla zgromadzenia materiałów źródłowych (fotografii, dyplomów, rękopisów). Na ich podstawie wydał książki „Piłka nożna w okupowanym Krakowie” i „Sport w Krakowie w latach 1939-1945”, w tej tematyce obronił także doktorat na Akademii Wychowania Fizycznego. 

Mówimy o spotkaniach rozgrywanych w warunkach konspiracyjnych, w czasach, gdy funkcjonowanie polskich klubów sportowych było formalnie zakazane. W przeciwieństwie do innych spotkań derbowych nie dysponujemy zatem relacjami prasowymi. Praca dr. Chemicza jest więc bezcenna dla zachowania i utrwalenia wiedzy o tamtym okresie krakowskiej piłki. 

Książka Sport w Krakowie w latach 1939-1945 zawiera następujący opis interesującego nas meczu: 

"Największą jednak kwotę z dobrowolnych datków w wysokości 1498 zł, uzyskano z dwóch dni rozgrywek, gdy w niedzielę 30 sierpnia odbył się mecz drużyn KS Cracovia i TS Wisła z wynikiem remisowym 1:1 [...]"

Za datę rozegrania tego meczu przyjmowało się zatem 30 sierpnia 1941. 

Tymczasem... mamy tutaj do czynienia z pomyłką. W sierpniu 1941 roku niedziela przypadała na 31 dzień miesiąca, co potwierdzi nam dowolny kalendarz (i nie trzeba wcale dysponować archiwalnym papierowym - wystarczy skorzystać z jednego z rozlicznych kalendarzy internetowych). 

Kolejne poszlaki wskazujące na pomyłkę w dacie związane są z fotografiami. Zachowały się zdjęcia obu drużyn przed meczem. Na ich odwrocie umieszczona jest data "31.VIII.41"

Naturalnie opis i datacja zdjęć mogły zostać dodane dużo później i same też mogą być obarczone błędem. Dlatego sięgamy do protokołów z rozgrywek. Tak! pomimo warunków konspiracyjnych organizatorzy spotkań starali się dochować wszystkich wymogów formalnych - przebieg gier nadzorował specjalny komitet protokołujący swoje posiedzenia, a dokumenty te zachowały się w archiwum Stanisława Chemicza. Dr Chemicz przekazał te bezcenne zbiory do Biblioteki Jagiellońskiej, a portal historiawisly.pl wspólnie z Fundacją Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego wykonał w 2010 roku cyfrowe kopie tych materiałów. 

W protokole z posiedzenia kierownictwa zawodów z 31 sierpnia 1941 czytamy, że zaplanowany na sobotę 30 sierpnia mecz AKS-Wawel nie odbył się z powodu opadów deszczu i został przesunięty na inny termin. Jednocześnie w terminarzu mamy potwierdzenie, że AKS-Wawel był jedynym meczem zaplanowanym na 30 sierpnia. Spotkanie Cracovia-Wisła wyznaczono zaś na 31 sierpnia na godzinę 17:00. 

Na podstawie powyższych faktów poprawiamy zatem datę meczu na 31 sierpnia 1941. 

Ta sytuacja to dla nas pewne memento - przypomnienie, by żadnych ustaleń nie traktować jako ostatecznych, lecz pozostawać otwartym na ciągłe weryfikowanie, a gdy trzeba - także korygowanie posiadanych informacji. 

Do dalszej lektury polecamy: 

*1941.08.31 Cracovia - Wisła Kraków 1:1 - więcej informacji o meczu

*Okupacyjne Mistrzostwa Krakowa - historia konspiracyjnych rozgrywek

*Statystyczny galimatias - omówienie innych rozbieżności i wątpliwości dotyczących spotkań derbowych